Những câu chuyện để chúng ta cảm nhận ( ST )

Thế giới tâm lý bí ẩn của con người
Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn trong cuốn sách bàn về nghệ thuật chọn hướng luận rằng : “Người tướng trên thông thiên văn, dưới tường địa lý, giữa hiểu thấu lòng người thì đó là người tướng vô địch”.
Khoa học ngày nay có thể giúp bạn dễ dàng thấu hiểu ngày mai thời tiết thế nào, độ ẩm của không khí là bao nhiêu, vùng đất này có độ phì nhiêu nhiều hay ít, nhưng có lẽ quyền lực của khoa học còn quá mỏng manh khi phải trả lời câu hỏi liệu lời mời của tôi có được cô ta chấp nhận không ? Tại sao anh ta lại có ác cảm với tôi ? Tại sao cô ta lại thất hứa…Con người này có thể tin được hay không…?
Thế giới tâm lý của con người hiện tại và có lẽ mãi về sau này, vẫn còn đầy những bí ẩn. Hiểu biết của con người về chính mình bao nhiêu nữa là đủ ?

1. Con người ai cũng thích được giao tiếp với người khác.

Một em bé mới 2 tháng tuổi, chưa biết thế nào là ý thức xã hội, tính giai cấp, nhưng chắc chắn em bé sẽ mỉm cười nếu mẹ nó “nói chuyện” với nó. Một cụ già đang loay hoay với chậu cây cảnh tưởng chừng không có gì trên đời thú hơn được, vậy mà bạn thử lân la hỏi chuyện về cây cảnh đó xem, cụ sẵn sàng nói với bạn cả buổi, sẵn sàng tiếp chuyện tiếp bạn cởi mở và chân tình.
Nhu cầu giao tiếp với người khác là nhu cầu thường trực ở mỗi người. Không phải chỉ có các em bé mới thích rủ nhau đi chơi, các bạn thanh niên cũng thích tụ hội. Hàng trăm thanh niên cũng rất thích dự hội ở các đền chùa. Tại sao họ không chọn thời điểm không có một ai đến thăm để đi, nếu họ chỉ có nhu cầu ngắm cảnh. Còn đối với các cụ già, có lẽ không gì sướng bằng được bên bàn trà, có ly rượu, chuyện phiếm về một thời quá khứ.
Vì bản chất con người thích giao tiếp với người khác nên có lẽ sợ nhất của con người là nỗi cô đơn. Căn bệnh Sida đang được coi là thảm hoạ của nhân loại hiện nay, nhưng chúng ta hy vọng một ngày không xa có thể tìm ra loại thuốc đặc trị và nếu bạn biết cách cắt đứt các con đường lây lan thì yên tâm và không bao giờ bị mắc cả. Còn căn bệnh cô đơn muốn ngăn chặn nó thật không dễ dàng. Nỗi cô đơn luôn tồn tại trong mỗi con người, nó trường tồn cùng với con người, gậm nhấm dần sinh lực của bạn. Say sưa làm việc tưởng quên hết mọi thứ trên đời như nhà triết học Herbert Spencer, vậy mà vài ngày trước khi mất, ông ôm trên đùi một chồng 18 cuốn “Triết học tổng hợp”, cảm thấy nó nặng và lạnh quá, nỗi cô đơn bao trùm quanh ông, tự hỏi giá lúc đó có một đứa cháu nội để ôm có thú hơn không ?
Không phải ngẫu nhiên mà những con số thống kê cho thấy số người tự tử hàng năm ở nhiều nước (đặc biệt là các nước công nghiệp phát triển) lớn hơn số tử vong vì một căn bệnh hiểm nghèo nào khác.
Biết cách làm cho người khác thoả mãn yêu cầu giao tiếp, nói về những cái mà họ thích là bí quyết đầu tiên trong phép xử thế.
Phần đông chúng ta đều biết điều đó, nhưng khi hành động, khi vào cuộc, chúng ta chỉ nghĩ đến những điều mình muốn, chỉ nói những điều mình thích.


2.Nhu cầu thích được người khác quan tâm, thích được khen là nhu cầu thường trực ở mỗi người.
Alferd Adler, triết gia trứ danh, viết cuốn sách rất hay đề là “Chân nghĩa cuộc đờI” trong đó ông nói : “Kẻ nào không quan tâm đến người khác, chẳng những sẽ gặp nhiều sự khó khăn nhất trong đời mà còn là người có hại nhất cho xã hội. Hết thảy những kẻ thất bại đều thuộc hạng người đó”. Có lẽ tất cả những ai yêu “Đắc nhân tâm” đều coi đây là một câu “thần chú”. Nếu bạn hiểu hết ý nghĩa câu nói đó và luôn tìm mọi cách hành động như thế, thì chắc bạn đã nắm được bí quyết lớn nhất trong thuật xử thế. Dĩ nhiên sự quan tâm đến người khác tuỳ hoàn cảnh, tuỳ mức độ thân tình mà cách thể hiện rất đa dạng : mỗi cá tính lại cần những mức độ, hình thức quan tâm khác nhau. Nhưng sự quan tâm đó thực sự chỉ gây được thiện cảm ở người khác khi nó hoá thân từ một tấm lòng tốt, chân thực không mang mục đích tìm cách lợi dụng. Bạn thấy ai đó tự nhiên buồn, hay có khó khăn, bạn tìm cách gợi chuyện hỏi han, chia sẻ những cảm xúc với họ, ngỏ ý giúp họ, một người đang cần cái gì đó mà bạn có hoặc bạn biết, bạn giúp một cách tự nhiên. Nếu làm được như vậy thì trong cuộc hành trình đến tương lai, bạn bớt đi được nhiều trở ngại và thêm được những người bạn tốt.
[Trong cái vòng trầm luân của cuộc đời có 4 cái “Cạm bẫy” lớn nhất mà đời thường hay mắc :
- Bả lợi
- Bả danh vọng quyền lực
- Bả ái tình
- Đam mê sở thích (cờ bạc, nghiện hút…) [
Nhiều người cho rằng muốn làm việc lớn cần phải dứt bỏ nó. Thương ôi, chính thần Dớt chúa tể của các Thần, ngự trị ở đỉnh núi Olymper quyền lực vô biên thếm vậy mà cũng bao phen khốn đốn dưới bàn tay mềm mại của nữ thần Ái tình.
Một vị hoà thượng chán ghét đời thường đua chen, đã bở lên núi tu tiên, tự cho mình đã thoát tục, bỏ được tính tham lam vốn có ở con người. Một hôm vị hoà thượng đó bảo với đệ tử : “Người đời vốn đầy tính tham lam, kẻ hám lợi người hám danh, họ chỉ thích những lời khen. Ngay những bậc ẩn sĩ, những bậc tu hành cũng mong được người ta biết đến mình, họ muốn giảng kinh thuyết pháp trước đám đông chứ không muốn ở ẩn trong một cái am nhỏ mà đàm đạo với đệ tử như chúng ta này đây. Đệ tử đó đáp : “Bạch thầy, quả thực thầy là bậc duy nhất tuyệt được lòng hám danh ở đời.” Và vị hoà thượng đó vuốt râu, rung đùi, mỉm cười.

3.Con người ai cũng thích cái đẹp.

Chính Đô-xtôi-ep-xki nói rằng : “Cái đẹp cứu vớt thế giới”. Trong cuộc hành trình của nhân loại đi tới sự hoàn thiện thần thánh chính là của chính mình, con người luôn hướng tới cái đẹp. Ai cũng thích mình đẹp hơn trong mắt mọi người, thích làm cho mọi thứ cũng quanh mình đẹp lên. Người xưa chế ra một cây cung với chức năng để săn bắn, chắc chỉ mất một vài ngày, vì chỉ cần một sợi dây cung ngang, một nhánh cây uốn cong, nhưng để làm đẹp cho cây cung đó người ta phải mất hàng năm, nào là chạm trổ, nào là nạm vàng, nạm ngọc. Biết được đặc trưng tâm ly này của con người, bạn có thể tự rút bỏ cho mình biết bao nhiều quy tắc xử thế. Nhưng xin bạn hãy nhớ một ngày nào bạn không còn say sưa đi tìm cái đẹp thực sự cho chình mình (từ vẻ đẹp hình thức, đẹp trong cử chỉ, phong cách sống…) ngày đó bất hạnh đang chờ sẵn bạn.
4. Con người ai cũng tò mò, thích của lạ, thích những cái mình khồng có, có một rồi lại muốn hai.

Phải chăng truyền thuyết xưa kể rằng : chàng Adam vì ăn phải trái cấm mà bị đầy xuống trần gian là không có lý ? Vì tính tò mò, thích khám phá của con người mà nhân loại mới đạt đến trình độ như ngày nay…Và tất nhiên vì quá tò mò mà nhiều bạn trẻ phải trả giá.
Cuối thế kỷ 18 nhà nông học kiêm kinh tế học người Pháp là Ăng-toan Pac-măn-chiêc có một thời gian bị giam ở Đức, ông biết rõ giá trị dinh dưỡng của cây khoai tây. Khi về nước, ông ra sức thuyết phục Hoàng đế Pháp nhưng ông gặp phải sự chống đối mãnh liệt của giới tăng lữ và y học. Đấu lý không được, ông dùng thủ thuật tâm lý. Ông xin nhà vua cho trồng thử nghiệm ở đất Xablông, xin một đội hình ngự lâm mặc lễ phục uy nghi suốt ngày canh gác, cấm ngặt nông dân không được lai vãng đến đó. Rồi như vô tình, tiết lộ một vài ưu điểm tuyệt vời của giống cây quý dành cho vua và ban đêm canh gác sơ hở. Tình huống úp mở lập tức gây sự tò mò của dân chúng và có tác dụng ngay : họ rủ nhau vào lấy trộm…chỉ sau khoảng một năm, giống khoai tây đó đã được nhân rộng ra khắp vùng.
Thành công bước đầu để khai sinh câu lạc bộ Tâm lý, chúng tôi cũng sử dụng thủ thuật đó. BIết thanh niên ai cũng có nhu cầu kết bạn, tìm bạn nhưng các bạn trả đặc biệt ở khu vực phía Bắc không dám nói ra… Bằng những tấm cardvisit in đẹp, nội dung hấp dẫn, hợp tâm lý tuổi trẻ…Việc tuyên truyền theo kiểu “rỉ tai” thật có kết quả. Buổi khai mạc thành công ngoài dự kiến.
Và đây nữa, một bạn gái khi nhận được tấm danh thiếp của chi hội Tâm lý tặng đã bĩu môi tuyên bố một cách quá tự tin…”Ôi dào, toàn lý thuyết hết, không ai dạy không được ai cả, chuyện đó cần gì phải học…” Sau khi nghe những lời phản bác quyết liệt, tôi chỉ mỉm cười rồi đủng đỉnh “Thế mà tôi nghĩ nó lại cần cho bạn hơn ai hết đó”. “Tại sao ?” Bạn đó hỏi : “Vì tôi “đọc” được trong mắt bạn những gì xảy ra trong quá khứ, hiện tại và cả tương lai nữa”. “Bốc phét”, bạn đó bắt đầu dao động. “Bạn không tin thì hãy nghiệm xem : thứ nhất, cuộc sống vật chất của bạn có thể đầy đủ, nhưng bạn thiếu một người bạn gái thật thân kiểu con chấy cắn đôi, bạn là người có nhiều bản lĩnh, nhưng bị vấp ngã khá nhiều, hay bị người ta “đánh”, bạn không thể yêu một lần mà lấy được…”. Nét mặt bạn gái thay đổi dần. “Sao anh biết”. “Bí mật”. Tôi cười. Hôm sau chẳng cần một lời mời, người đó tự nguyện làm hội viên câu lạc bộ Tâm lý.
Cả bạn và tôi cũng như bao người khác chỉ có thể hấp dẫn mọi người, bạn bè, khi trong mình luôn có một cái gì đó để mọi người muốn biết, muốn khám phá.
5. Con người là một sinh linh sống bằng biểu tượng, yêu thích kỷ niệm.

Một cây bút, một chiếc khăn tay, thật chẳng đáng giá bao nhiêu nhưng nếu chúng là kỷ niệm của người yêu tặng, kỷ niệm của một thời chiến trường thì thật là vô giá. Trước đây tôi thường hay thắc mắc : Tại sao một bức phác hoạ nguyên bản của một hoạ sĩ vĩ đại nào đó lại bán giá cao đến hàng triệu đô la, kỹ thuật hiện đại cho phép người ta có thể sao chép nguyên xi cơ mà ? Tại sao các nhà tâm lý khuyên các bạn trẻ nên học nghê thuật tặng quà, nên dành thời gian cùng nhau đi tham quan, ngắm cảnh ?Tại sao họ lại khuyên các cặp vợ chồng trẻ có xung đột hãy tự mình ôn lại những kỷ niệm về một thời họ yêu nhau ? Cần gì phải làm đám cưới, chỉ cần hai người đồng ý ký vào giấy kết hôn là đủ ? Lễ nghi thờ phụng làm gì mấy ông tượng gỗ đó ? Người chết là hết, cúng bái giỗ chạp làm chi cho ruồi nó ăn…! Tại sao các cựu chiến binh Pháp, Mĩ cứ nằn nì bằng được sang thăm lại chiến trường Điện Biên Phủ, Khe Sanh, nơi họ đã bị thất bại và phải chịu hàng trăm đô la phí tổn ?
Bây giờ tôi đã hiểu, đám tang ai đó có nhiều người đi đưa, đâu phải chỉ nguyên vì thương xót người chết mà còn vì chính người sống nữa đấy chứ. Một cơn giận dữ có thể làm đôi vợ chồng trẻ sẵn sàng ký vào giấy ly hôn nhưng chính những kỷ niệm của một thời yêu nhau, những băn khoăn : ta sẽ nói gì với bạn bè, họ hàng, những người có mặt trong ngày vui của ta, sao ta sớm bỏ lời cầu nguyện khi hai đứa dâng hương thề chung sống đến đầu bạc răng long trước bàn thờ tổ tiên…Tất cả những cái đó sẽ giữ họ lại, giúp họ tìm cách làm lành với nhau…

6. Con người luôn đặt niềm tin và hy vọng vào một cái gì đó.
Bằng sức mạnh của lòng tin và hy vọng con người có thể vượt qua được những thử thách mà ngay những máy tính điện tử cũng không thể dự đoán nổi ? Tại sao một em bé 11 tuổi bị lạc trong rừng Tai – ga đầy băng tuyết suốt 5 ngày đêm mà vẫn không chết ? Điều gì sẽ lý giải khả năng chịu đựng kỳ diệu của con người – trong truyện ngắn nổi tiếng “Tình yêu cuộc sống” của Jack London ? Làm sao trong suốt thời kỳ chống Mỹ, hàng ngàn bạn gái lại có thể chịu đựng chờ đợi sự ra đi không hẹn ngày về của người yêu ?
Không gì tàn phá sức khoẻ của bạn bằng sự đánh mất niềm tin, không hy vọng vào cuộc sống vào tương lai.
Tôi biết một thanh niên 29 tuổi nổi tiếng là con người có bản lĩnh, thông minh và rất tự tin. Anh ta đã tốt nghiệp đại học Bách Khoa, khoa chế tạo máy rồi qua bộ đội. Qua những lần tranh luận thì trong đầu anh ta chưa bao giờ có khái niệm số mệnh, thần thánh. Thế mà những vấp ngã liền nhau (phần lớn là do anh ta không tạo phép ứng xử) cộng thêm tiếng sét ái tình làm anh ta quỵ hẳn. Anh ta không còn tin vào chính mình nữa, và bắt đầu có một thế lực siêu nhiên nào đó đang cản phá mình. Anh ta lên chùa “dâng hương”, bí mật nhờ bà thím đến các đền chùa kêu cầu…mọi người trong gia đình biết chuyện, nói rằng anh ta bị hâm mất rồi. Riêng tôi không nghĩ thế, có bao nhiêu nhà khoa học tài năng cũng như thế…
Khi không còn niềm tin và hy vọng thì con người cũng mất sức mạnh. Và phải chăng, mỗi con người dù mạnh đến đâu cũng có gót chân Asin.
7. Mỗi con người dường như luôn tự mâu thuẫn với chính mình.

Có một danh nhân nói rằng : “Tự mâu thuẫn, tâm lý kỳ cực vô lý, thiên kiến, bất thường….thường thấy mỗi con người. Ai không hiểu điều đó thì không thể hiểu thấu tâm lý người khác được.”
Đức Khổng Tử một lần có khách đến thăm, sai người nhà bảo khách mmình đi vắng. Nhưng khi khách mới quay gót, bèn lấy đàn ra gẩy, ngầm cho khách biết mình có nhà.
Một người bạn trai mới quen một cô gái, anh ta mạnh dạn đến nhà chơi. Vì nhận biết được tình cảm của bạn gái kia cũng có biểu hiện thích mình, bạn trai ngỏ ý mời đi xem ca nhạc. Bạn gái cũng nhận lời. Suốt buổi chiều hôm đó chàng trai vui như ngày hội, chờ mong trời tối. Còn bạn gái kia cứ ra vào băn khoăn, “Không biết mình quá vội vàng không nhỉ,” tại sao mình lại dễ dàng để con trai chinh phục như thế…” rồi cô ta không đến chỗ hẹn.
Tự vấn lương tâm, tự dằn vặt mình là điều thường thấy ở mỗi con người. Cách đây trên 20 năm, một quả chuông và một lư hương bằng đồng tại đình làng tôi tự nhiên không cánh mà bay.
Dân làng tức giận truy tìm kẻ lấy, có nhiều cụ già cầu khấn thánh vật chết đứa bất lương đó, nhưng tuyệt nhiên không có kết quả. Kẻ nào đó lấy trộm, vẫn bình yên. Thời gian bẵng đi. Bỗng cách đây mấy tháng, có người từ một làng khác tự nhiên mang chính quả chuông và lư hương đó đến trả, tự thú nhận là đã mấy lần định cậy cửa đình trả lại vì người lấy đã quá cố. Khi trối trăng chỉ một mong muốn : “Con cháu hãy tìm mọi cách trả lại…Còn cả bạn tôi đã bao lần “bụng bảo dạ” đừng làm thế, đừng đến nhà người ta luôn thế, nhưng dường như lý trí nhiều khi bất lực trước những cảm xúc cuộn trào…Tại sao ? Tại sao vậy ?

Món quà tặng mẹ

Không biết bao giờ và ở đâu, nhưng có người đã kể tôi nghe một câu chuyện thế này:
Một thanh niên đến hỏi mua quả gì đấy ở một bà bán hàng nọ. Bà kia, khi thấy bảo là mua cho mẹ, liền vội vàng chọn cho anh ta một quả to nhất, ngon nhất và nói:
- Từ sáng đến giờ biết bao người mua hàng của tôi, nhưng anh là người đầu tiên hỏi mua cho mẹ. Vì lòng tốt của anh và vì người mẹ đã sinh ra anh, tôi xin biếu anh quả này...
Bây giờ, bất chợt nhớ đến câu chuyện trên, tôi đi lại một bà bán dừa, bảo bà ta chọn cho tôi một quả thật ngon, nhắc to hai lần là để mang về Diễn Châu cho mẹ.
Bà bán dừa ngước nhìn lên, suy nghĩ một lát rồi thản nhiên bảo tôi:
- Mua cho mẹ thì anh phải tự mình chọn lấy. Và cũng không nên quá nhiều lời như thế về món quà anh sắp tặng mẹ.


Hai chiếc gương
Tình cờ, nhà tôi có hai chiếc gương giống nhau - cả kích thước, khung gỗ, ngày, nơi sản xuất, thậm chí cả tờ giấy cứng dán phía sau cũng thế. Nghĩa là hoàn toàn giống nhau, duy có một điều là khác, khác cơ bản: Một chiếc cho ảnh thật, còn chiếc kia thì không, ai soi vào cũng thấy mình đẹp hơn. Tất nhiên anh sẽ có cảm tình với chiếc gương biết chữa các khuyết tật bẩm sinh này. Có lẽ anh sẽ nâng niu sử dụng nó suốt đời, nếu không vì một cảm giác bất tiện, âm ỉ không để anh yên, rằng nó là... một kẻ nói dối. Một kẻ nói dối dịu dàng và đáng yêu!
Vâng, nhà tôi có hai chiếc gương như thế. Nhưng trong một căn phòng nhỏ mà treo hai chiếc gương lớn (hơn nữa lại giống nhau) là thừa. Thế là chúng tôi (tôi và hai cô em của tôi) quyết định cất đi một chiếc. Chiếc nào? Tất nhiên không phải chiếc cho ảnh thật - chúng tôi là những người biết yêu chân lý và căm ghét giả dối.
Tôi biết chắc hai cô em tôi, tuy không nói ra, nhưng trong lòng rất tiếc khi phải tháo bỏ chiếc gương đáng yêu kia. Với tư cách là anh cả, tôi bắt chúng phải làm việc đó, nhưng chúng cứ ùn đẩy nhau mãi. Cuối cùng một đứa đề nghị cứ để treo cả hai, mặc cho ai ưa nịnh tha hồ soi vào chiếc gương giả dối. Tôi đồng ý.
Cho đến nay, cả hai chiếc gương vẫn ở nguyên vị trí cũ trong căn phòng bé nhỏ của chúng tôi. Hai chiếc kề bên nhau. Vô tình, chiếc gương thứ hai đã trở thành sự cám dỗ đầy thử thách đối với mỗi chúng tôi. Cũng dễ hiểu: ai chẳng muốn được thấy mình xinh đẹp, nhất là phụ nữ và một người bề ngoài không mấy hấp dẫn như tôi. Thành ra, nhiều khi phải vất vả lắm tôi mới không bỏ chiếc gương này để sang soi vào chiếc gương khác.
Một vài lần tôi bắt gặp các em tôi lén lút đứng trước chiếc gương giả dối. Nhưng tôi lờ như không nhìn thấy, phần sợ chúng xấu hổ, phần nghĩ con gái vốn yếu đuối, điều này đôi lúc có thể tha thứ được.
Còn tôi? Là đàn ông, tôi cương quyết không để bị cám dỗ. Tôi có thể tự hào mà nói rằng tôi đã luôn đứng vững, trừ một lần, vâng, chỉ một lần thôi, ấy là khi tôi chuẩn bị cho buổi hẹn đầu tiên với một cô gái.
Tôi ăn mặc rất chỉnh tề, hết sức chải chuốt, nhưng khốn nỗi, như đã nói, tôi không thuộc loại người đẹp trai, hơn thế lại bắt đầu già, nên tất nhiên chiếc gương thật đã không làm tôi hài lòng. Tôi giận mình, rồi giận lây cả nó. Thế này thì tôi không thể đi gặp người yêu được. Tôi lại bỏ đi thay quần áo, lại chải chuốt. Mấy phút sau, tôi đã cố tình nhầm, đến đứng trước chiếc gương giả dối đáng yêu kia (thì hai chiếc rất giống nhau mà!) Lập tức tôi thấy tôi dễ coi hơn, các nếp nhăn trên trán dãn ra, các đường nét trở nên thanh tú hơn. Chỉ lúc ấy tôi mới đủ can đảm đi đến chỗ hẹn.

CÂU CHUYỆN CỦA CÂY BÚT CHÌ
Khi ra đời, 1 cây bút chì luôn thắc mắc rằng cuộc sống bên ngòai xưởng làm bút chì sẽ ra sao bởi thỉnh thỏang nó nghe những ng` thợ nói chuyện với nhau. Bút chì băn khoăn mãi, anh em của nó cũng ko biết gì hơn. Cuối cùng, trước hôm được mang đến các cửa hàng, bút chì hỏi ng` thợ làm bút rằng nó và anh em của nó sẽ ra sao ở bên ngòai cuộc sống rộng lớn kia.
Ng` thợ làm bút mỉm cười. Ông nói:
-Có 5 điều cháu và các anh em của cháu nên nhớ khi bắt đầu cuộc sống. Nếu cháu nhớ và làm dược thì cháu sẽ trở thành cây bút chì tốt nhất.
“Thứ nhất: cháu có thể làm được những điều kì diệu nhất nếu cháu nằm trong bàn tay 1 ng` nào đó và giúp họ làm việc.
Thứ hai: cháu sẽ cảm thấy đau đớn mỗi khi bị gọt, nhưnng phải như thê cháu mới tốt hơn và có thể tiếp tục cuộc sống của mình.
Thứ ba: nếu cháu viết sai 1 lỗi cháu hãy nhớ để sửa lại được.
Thứ tư: điều quan trọng nhất đối với cháu và những ng` dùng cháu ko phải là nước sơn bên ngòai cháu mà là những gì bên trong cháu đấy.
Và cuối cùng, trong bất cứ trường hợp nào, cháu cũng phải tiếp tục viết. Đó là cuộc sống của cháu, cho dù cháu gặp tình huống khó khăn như thế nào cũng vẫn phải viết thật rõ ràng, để lại những dấu ấn của mình.”


Con Ruồi Già
Con ruồi già cứ húc đầu vào tấm kính cửa sổ.Nó húc như vậy suốt một giờ rưởi đồng hồ,vừa húc nó vừa kêu vo vo.
Phía đằng kia có con ruồi trẻ đang đậu,nó nín thở chăm chú theo dõi việc làm của con ruồi già. Nó không sao hiểu được con ruồi già húc như vậy để làm gì trong lúc cửa sổ bên cạnh mở toang.
Con ruồi già dủng cãm chiến đấu suốt một tiếng đồng hồ,cho đến kỳ cửa kính rung lên và nó kiệt sức ngả xuống. Con ruồi già lết đến chổ cửa sổ mỡ,rơi xuống cái mái đua, nằm dài thẳng cẳng.
Con ruồi trẽ đến bên,thẻ thọt hỏi :
-Cửa sổ mỡ mà sao chị cứ húc đầu vào tấm kính ?
Con ruồi già khó nhọc đáp :
-Mày thật là ngu ! vì mày hãy còn trẽ, chổ cửa sổ mỡ thì tên ngốc nào cũng có thể bay qua được, bay như vậy thì có gì thú ? Ôi giá mày hiểu được là hiện giờ tao vui như thế nào ?
Con ruồi trẽ có không nhìn vào cái đầu sưng húp của con ruồi già, con ruồi già liến nói tiếp :
- Bố tao đã suốt đời húc đầu vào tấm kính,bà mẹ đã chết của tao cũng húc như vậy và bà đã trối trăng lại với tao. Có vượt được khó khăn, thì mới cảm thấy mình là con người. Mày hiểu chưa ! Nào cửa sổ kia, bắt đầu đi !

Ba người thầy vĩ đại


Trí tuệ không phải là trí tuệ nếu chỉ được rút ra từ sách vở
(Horace)
***

Khi Hasan, một nhà hiền triết Hồi giáo sắp qua đời, có người hỏi ông: “Thưa Hasan, ai là thầy của ngài?”

Hasan đáp: “Những người thầy của ta nhiều vô kể. Nếu điểm lại tên tuổi của các vị ấy hẳn sẽ mất hàng tháng, hàng năm, và như thế lại quá trễ vì thời gian của ta còn rất ít. Nhưng ta có thể kể về ba người thầy sau của ta.

Người đầu tiên là một tên trộm. Có một lần ta đi lạc trong sa mạc, khi ta tìm đến được một khu làng thì trời đã rất khuya, mọi nhà đều đi ngủ cả. Nhưng cuối cùng ta cũng tìm thấy một người, ông ta đang khoét vách một căn nhà trong làng. Ta hỏi ông ta xem có thể tá túc ở đâu, ông ta trả lời: “Khuya khoắt thế này thật khó tìm chỗ nghỉ chân, ông có thể đến ở chỗ tôi nếu ông không ngại ở chung với tên trộm”.

Người đàn ông ấy thật tuyệt vời. Ta đã nán lại đấy hẳn một tháng! Cứ mỗi đêm ông ta lại bảo: “Tôi đi làm đây. Ông ở nhà và cầu nguyện cho tôi nhé!” Mỗi khi ông ta trở về ta đều hỏi: “Có trộm được gì không?” và ông ta đều đáp: “Hôm nay thì chưa, nhưng ngày mai tôi sẽ cố, có thể lắm chứ.” Ta chưa bao giờ thầy ông ta trong tình trạng tuyệt vọng, ông ta luôn hạnh phúc.

Có lần ta đã suy ngẫm và suy ngẫm trong nhiều năm ròng để rồi không ngộ ra được một chân lý nào. Ta đã rơi vào tình trạng tuyệt vọng, tuyệt vọng đến nỗi ta nghĩ mình phải chấm dứt tất cả những điều vô nghĩa này. Ngay sau đấy ta chợt nhớ đến tên trộm, kẻ hàng đêm vẫn quả quyết: “Ngày mai tôi sẽ làm được, có thể lắm chứ!”

Người thầy thứ hai là một con chó. Khi ta ra bờ sông uống nước, có một con chó xuất hiện. Nó cũng khát nước. Nhưng khi nhìn xuống dòng sông, nó thấy cái bóng của mình nhưng lại tưởng là một con chó khác. Hoảng sợ, nó tru lên và bỏ chạy. Nhưng rồi khát quá nó bèn quay trở lại. Cuối cùng, mặc nỗi sợ hãi trong lòng, nó nhảy xuống sông và cái bóng biến mất. Ta hiểu đây là một thông điệp đã được gởi đến cho ta: con người phải biết chiến thắng nỗi sợ hãi trong lòng bằng hành động.

Người thầy cuối cùng là một đứa bé. Ta đến một thành phố nọ và thấy một đứa bé trên tay cầm một cây nến đã thắp sáng để đặt trong đền thờ.

Ta hỏi đứa bé: “Con tự thắp sáng cây nến này phải không?” Đứa bé đáp: “Thưa phải.” Đoạn ta hỏi: “Lúc nãy nến chưa thắp sáng, nhưng chỉ một thóang sau đã cháy sáng. Vậy con có biết ánh sáng từ đâu đến không?”

Đứa bé cười to, thổi phụt ngọn nến và nói: “Ngài thấy ánh sáng đã biến mất, vậy ngài bảo ánh sáng đã đi đâu?”

Cái tôi ngạo nghễ của ta hoàn toàn sụp đổ, pho kiến thức kim cổ của ta cũng sụp đổ theo. Lúc ấy ta nghiệm ra sự dốt nát của bản thân. Và từ đó ta vất đi tất cả những tự hào về kiến thức của mình.

Đúng là có thể nói ta không có một ai là thầy, nhưng điều này không có nghĩa ta không phải là một học trò. Ta xem vạn vật là thầy. Tinh thần học hỏi của ta luôn rộng mở hơn tất cả các người. Ta học hỏi từ tất cả mọi vật, từ cành cây ngọn cỏ đến đám mây trên trời kia. Ta không có một người thầy vì ta có hàng triệu triệu người thầy mà ta đã học được mỗi khi có thể. Điều thiết yếu trong cuộc sống là luôn làm một học trò. Điều này có nghĩa là gì? Nghĩa là có khả năng học hỏi, luôn sẵn sàng học để biết chấp nhận ý nghĩa của vạn vật. Người thầy là người thông qua đó ta bắt đầu học cách học hỏi.


Tiếng Chim Hoạ Mi.
Một sớm đầu Xuân, ông Bân trở dậy, thấy phấn chấn lạ thường và ông chợt nhận ra tiếng chim hoạ mi hót ríu rít, điều mà hơn chục năm qua ông mới thấy lại. Bỗng thằng Hiếu, cháu nội duy nhất của ông ùa vào như một cơn gió:
- Ông có nghe thấy tiếng hoạ mi hót không? Cháu thấy bảo chim hoạ mi báo hiệu tin vui đến mọi người. Chắc bố cháu sẽ trở về.
Ông Bân lặng lẽ quay mặt dấu dòng nước mắt. Cách đây 10 năm vợ ông mất đi. 2 năm sau, thằng Trung con ông tòng quân vào chiến trường Miền Nam và chỉ sau 3 tháng đơn vị đã gửi giấy báo tử cho ông. Điều may mắn duy nhất là Trung đã kịp để lại cho ông thằng Hiếu, giọt máu duy nhất của dòng họ. Hoạ vô dơn chí, mẹ nó đã mất ngay khi nó cất tiếng khóc chào đời. Nén nỗi đau, ông Bân cắn răng thay bố, thay mẹ nuôi thằng Hiếu nên người. Ông vẫn dấu thằng Hiếu về cái chết của bố nó và nó vẫn mong mỏi ngày bố nó chiến thắng trở về.
Một năm trở lại đây ông Bân ốm liệt giường. Thế mà chỉ nghe tiếng hoạ mi hót ông bỗng thấy khoẻ khoắn lạ thường và ông lại hy vọng vào điều thằng Hiếu nói, biết đâu có sự lầm lẫn gì chăng. Và tiếng chim hoạ mi đã mang lại niềm vui, niềm hy vọng cho hai ông cháu suốt những ngày đầu Xuân.
Bỗng đâu, ở làng đồng rừng yên tĩnh lù lù xuất hiện một gã vô công rồi nghề, trên tay luôn lăm lăm khẩu súng săn. Gã có tài bắn bách phát bách trúng và việc nhìn thấy các con chim bị bắn toác đầu, gãy cánh là sở thích duy nhất của gã. Kể từ khi gã xuất hiện, tiếng chim hoạ mi dứt hẳn và ông Bân lại thấy buồn, trống vắng một điều gì đó. Thằng Hiếu cũng buồn lắm, nó lang thang khắp nơi với hy vọng timg được một con hoạ mi sót lại mang về cho ông. Một sớm, nó bỗng nghe thấy tiếng hoạ mi lảnh lót trên một bui cây cao. Nó tiến lại cố tìm kiếm. Bỗng thấy từ trên cây tụt xuống một thằng bé cỡ tuổi nó. Một ý nghĩ loé lên trong đầu nó. Và suốt ngày hôm đó, thằng nhỏ dạy cho thằng Hiếu cách bắt chước tiếng hoạ mi. Nó tập đến tứa máu lưỡi và cuối cùng cũng tự bằng lòng với tiếng hót của mình.
Lại một buổi sáng, ông Bân thấy ấm áp bởi tiếng hoạ mi lảnh lót. Ngạc nhiên, ông cứ nằm nghe với một tâm trạng hứng khởi lạ thường. Một lát sau, ông thấy thằng Hiếu chui vào nằm cạnh ông, người thấm đẫm hơi sương, và ông chợt hiểu ra tất cả nhưng ông vẫn im lặng vì ông không muốn tước đi cái niềm vui duy nhất của thằng Hiếu là làm cho ông được vui.
Hôm nay, nghe tiếng hoạ mi mà ông Bân thấy bồn chồn khác thường. Bỗng như có 1 luồng điện chạy dọc sống lưng ông. Cố gắng tìm cây gậy ông lết ra sân nhưng không kịp nữa rồi, 1 tiếng súng vang lên và ông gần sụp xuống khi thấy gã thợ săn mặt cắt không còn hột máu, phủ phục bên xác thằng Hiếu, miệng mếu máo:
- Cháu xin lỗi, cháu không nhận ra đó là tiếng hót của một con người.
Không biết bằng cách nào ông Bân qua nổi trong đám tang của thằng Hiếu. Một ngày nọ, ông đi tìm đất sét và sơn màu và làm một con hoạ mi rất đẹp. Bao nhiêu tinh lực ông dồn cả vào con chim làm cho nó sống động như thật. Nhưng điều làm ông thất vọng là con chim không làm sao có được tiếng hót. Một đêm ông Bân chợt bừng tỉnh vì tự nhiên các đèn trong phòng được bật sáng, một bóng người kỳ dị xuất hiện trong phòng ông:
- Ông Bân, tôi hiểu điều ông đang làm. Tôi sẽ làm tiếng hót hoạ mi đích thực cho ông chứ không phải tiếng hót giả dối mà ông đang cố tìm kiếm. Nhưng để đổi lại ông phải cho tôi linh hồn của ông.
- Ta không thể bán linh hồn cho quỷ dữ các ngươi vì một điều tầm phào như vậy.
- Ông có biết rằng chính sự lừa dối của ông đã giết chết thằng cháu ông và việc ông đang làm cũng là cố gắng để lương tâm ông thanh thản. Ta lấy đi linh hồn ông cũng chỉ để cho ông không bị dày vò.
Ông Bân lặng lẽ gật đầu và ông chợt thấy nhói đau nơi lồng ngực.
Sáng hôm sau, người hàng sóm sang nhà ông Bân thấy ông tắt thở từ bao giờ nhưng trên môi ông vẫn vấn vương một nụ cười.

Hai viên gạch xấu
Đến miền đất mới, các vị sư phải xây dựng, mua dụng cụ và bắt tay vào làm việc. Một chú tiểu được giao xây một bức tường gạch. Chú rất tập trung vào công việc, luôn kiểm tra xem viên gạch đã thẳng thớm chưa, hàng gạch có ngay ngắn không. Công việc tiến triển khá chậm vì chú đặc biệt kỹ lưỡng. Tuy nhiên, chú không lấy đó làm phiền lòng bởi chú biết mình sắp sửa xây một bức tường tuyệt đẹp đầu tiên trong đời.
Cuối cùng chú cũng hoàn thành công việc vào lúc hoàng hôn buông xuống. Khi đứng lui ra xa để ngắm nhìn công trình lao động của mình, chú bỗng cảm thấy có gì đó đập vào mắt: mặc dù chú đã rất cẩn thận khi xây bức tường song vẫn có hai viên gạch bị đặt nghiêng. Và điều tồi tệ nhất là hai viên gạch đó nằm ngay chính giữa bức tường. Chúng như đôi mắt đang trừng trừng nhìn chú.
Kể từ đó mỗi khi du khách đến thăm ngôi đền chú tiểu đều dẫn họ đi khắp nơi trừ đến chỗ bức tường mà chú xây dựng.
Một hôm có hai nhà sư già đến tham quan ngôi đền. Chú tiểu đã cố lái họ sang hướng khác nhưng hai người vẫn nằng nặc đòi đến khu vực có bức tường mà chú xây dựng. Một trong hai vị sư khi đứng trước công trình ấy đã thốt lên: "Ôi, bức tường gạch mới đẹp làm sao!"
"Hai vị nói thật chứ? Hai vị không thấy hai viên gạch xấu xí ngay giữa bức tường kia ư?" - Chú tiểu kêu lên trong ngạc nhiên.
"Có chứ, nhưng tôi cũng thấy 998 viên gạch còn lại đã ghép thành một bức tường tuyệt vời ra sao." - Vị sư già từ tốn.
Đôi khi chúng ta quá nghiêm khắc với bản thân mình khi cứ luôn nghiền ngẫm những lỗi lầm mà ta mắc phải, cho rằng cả thế giới đều nhớ đến nó và quy trách nhiệm cho ta. Chúng ta dã hoàn toàn quên rằng đó chỉ là hai viên gạch xấu xí giữa 997 viên gạch hoàn hảo.
Và đôi khi chúng ta quá nhạy cảm với lỗi lầm của người khác. Khi bắt gặp ai đó mắc lỗi, ta nhớ kỹ từng chi tiết. Và hễ có ai nhắc đến tên người đo, ta lại liên hệ ngay đến lỗi lầm của họ mà quên bẵng những điều tốt đẹp họ đã làm.
Cần phải học cách rộng lượng với người khác và với chính mình. Một thế giới nhân ái trước hết là một thế giới nơi lỗi lầm được tha thứ.


Những hòn sỏi
Có ba chàng kỵ mã đi qua sa mạc. Một hôm, trời vừa sập tối, ba chàng cũng vừa đến một bờ sông khô cạn. Bỗng chốc trong đêm tối có một tiếng nói bí mật vang lên: "Hãy dừng bước lại". Cả ba đều tuân lện. Tiếng nói bí mật ấy tiếp: "Các người hãy xuống ngựa, bước xuống lòng sông, nhặt lấy mỗi người một nắm sỏi bỏ vào túi rồi hãy đi". Cả ba cùng làm theo lời dạy. Tiếng nói lại tiếp: "Hay lắm, các người đã làm theo lời ta. Ngày mai các người vừa vui sướng mà cũng sẽ vừa buồn bã". Ba chàng kỵ mã ngơ ngác nhìn nhau và lên ngựa rong ruổi.
Khi mặt trời vừa ló dạng, ba chàng móc túi ra thì những hòn sỏi đã biến thành những viên kim cương ngời sáng. Và đúng như tiếng nói bí mật đã mách bảo, cả ba đều vừa sung sướng vừa buồn rầu. Họ sung sướng vì đã nhặt được châu báu, họ buồn rầu vì đã trót không nhặt nhiều hơn..

Những hòn sỏi tựa như những kiến thức mà chúng ta đang thu nhặt trong cuộc sống. Hôm nay chúng ta muốn thu bao nhiêu cũng được, khi húng ta còn trẻ. Nhưng sau này những kiến thức ấy sẽ có giá trị vô song, trở thành những hạt kim cương tong đời sống của mỗi chúng ta. Vì thế hãy dùng thì giờ quý báu của tuổi trẻ để học hỏi, để sau này chúng ta không phải nuối tiếc như ba chàng kỵ mã nói trên.